mycourses .ntua.gr
Χωροταξία

Γενικά στοιχεία

 

Περιγραφή

Το μάθημα της 'Χωροταξίας' είναι υποχρεωτικό μάθημα της Σχολής Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών (Σ.Α.Τ.Μ.) του Ε.Μ.Π. και διδάσκεται στο 8ο εξάμηνο του προγράμματος σπουδών.

Ο στόχος του μαθήματος είναι η απόκτηση του θεωρητικού και μεθοδολογικού υποβάθρου που θα δώσει στους εκπαιδευόμενους, σε συνδυασμό με άλλα μαθήματα σχεδιασμού του χώρου αλλά και της Σχολής γενικότερα, τη θεωρητική γνώση αλλά και τη γνώση σύγχρονων μεθοδολογικών προσεγγίσεων, μεθόδων και τεχνολογιών για τη συμμετοχή τους σε διεπιστημονικές ομάδες για την εκπόνηση χωροταξικών, τομεακών ή αναπτυξιακών μελετών, περιβαλλοντικών μελετών, τοπικών αναπτυξιακών προγραμμάτων κ.λπ.

Βασικό αντικείμενο του μαθήματος είναι η μελέτη της επιθυμητής διαμόρφωσης των χωρικών δομών με στόχο την αποτελεσματικότερη διαχείριση/αξιοποίηση των φυσικών, πολιτιστικών και ανθρώπινων πόρων προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδιαστικού στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τα άτομα και τις δραστηριότητες έχουν πολλές φορές αρνητικές επιπτώσεις στη διαμόρφωση των χωρικών δομών, μέσα από την αλληλεπίδραση των μεταβλητών που συνθέτουν το κοινωνικό, οικονομικό και φυσικό περιβάλλον. Ο χωροταξικός σχεδιασμός, έχοντας ως πεδίο εφαρμογής το γεωγραφικό χώρο, επιχειρεί να οριοθετήσει, σε ένα μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, εκείνες τις παρεμβάσεις που θα διασφαλίσουν το μετασχηματισμό των χωρικών δομών προς μία επιθυμητή κατεύθυνση, ικανή να διασφαλίσει την ομαλή επιδίωξη κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών στόχων, εξομαλύνοντας τις συγκρούσεις και διασφαλίζοντας εν τέλει με τον τρόπο αυτό ωφέλη για το σύνολο της κοινωνίας και τη μακρόπνοη ευημερία της.

Το μάθημα περιλαμβάνει το θεωρητικό και το εφαρμοσμένο μέρος (2+2 ώρες διδασκαλίας εβδομαδιαίως).

Το θεωρητικό μέρος περιλαμβάνει σειρά διαλέξεων στις παρακάτω ενότητες:

  • Εισαγωγικές έννοιες στο χωροταξικό σχεδιασμό.
  • Θεωρητικές προσεγγίσεις στο σχεδιασμό του χώρου.
  • Μεθοδολογία εκπόνησης χωροταξικών σχεδίων.
  • Μέθοδοι και τεχνικές πρόβλεψης.
  • Μεθοδολογικές προσεγγίσεις δόμησης σεναρίων.
  • Μέθοδοι αξιολόγησης σεναρίων.
  • Δόμηση πακέτων πολιτικής.
  • Χωροταξικός Σχεδιασμός στην Ελλάδα – Διαχρονική εξέλιξη – Νομοθετικό πλαίσιο – Μέσα Χωροταξικού Σχεδιασμού.
  • Η Περιβαλλοντική Διάσταση των Χωροταξικών Μελετών.
  • Ευρωπαϊκή Ένωση και Χωροταξία.

Το εφαρμοσμένο μέρος αφορά στην εκπόνηση ομαδικής εργασίας από ομάδες των τριών ατόμων. Η εργασία αναφέρεται στην εκπόνηση μίας χωροταξικής μελέτης για διάφορες περιοχές (νομούς) της χώρας και εξελίσσεται σε επιμέρους στάδια, όπου προηγείται συζήτηση κάθε επιμέρους σταδίου με ταυτόχρονη παρουσίαση παραδειγμάτων για την καλύτερη εμπέδωση των εννοιών και του περιεχομένου κάθε σταδίου. Η υποστήριξη των σπουδαστών από την εκπαιδευτική ομάδα του μαθήματος είναι συνεχής και ουσιαστική σε όλα τα στάδια εκπόνησης της εργασίας.

 
Μαθησιακοί στόχοι
 
Οι μαθησιακοί στόχοι του μαθήματος εστιάζουν στα παρακάτω ζητήματα:
  • Βιώσιμη ανάπτυξη - Πλαίσιο ανάπτυξης χωρικού σχεδιασμού.
  • Θεωρητικό υπόβαθρο - Έννοια, ορισμοί, στόχοι χωροταξικού σχεδιασμού, Θεωρητικές προσεγγίσεις, Επίπεδα χωροταξικού σχεδιασμού, Φορείς λήψης αποφάσεων χωροταξικού ενδιαφέροντος.
  • Μεθοδολογικό υπόβαθρο - Ο χωροταξικός σχεδιασμός ως διαδικασία λήψης απόφασης - Στάδια εκπόνησης χωροταξικής μελέτης.
  • Ανάγνωση/αποτύπωση φυσικού, κοινωνικού, οικονομικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος περιοχής μελέτης. Εντοπισμός/αξιολόγηση προβλημάτων με έμφαση στη χωρική διάσταση – οριοθέτηση επιδιωκόμενων στόχων.
  • Προσεγγίσεις δόμησης εναλλακτικών λύσεων/σεναρίων για την επιτυχή αντιμετώπιση των προβλημάτων του χώρου - Οπτικοποίηση προτεινόμενων λύσεων αξιοποιώντας ήδη αποκτηθείσα γνώση και τεχνολογίες για την παρουσίαση των χωρικών παρεμβάσεων των σχεδιαστικών λύσεων.
  • Αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων/σεναρίων – στήριξη απόφασης – επιλογή.
  • Κατευθύνσεις πολιτικής για την υλοποίηση των προτεινόμενων λύσεων.

Η επίτευξη των παραπάνω μαθησιακών στόχων θα δώσει στους εκπαιδευόμενους τη γνώση, τις δεξιότητες και τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις, τα εργαλεία και τις τεχνολογίες που απαιτούνται για τη συμμετοχή τους ως μέλη μιας διεπιστημονικής ομάδας στην εκπόνηση χωροταξικών, τομεακών ή αναπτυξιακών μελετών, τοπικών αναπτυξιακών προγραμμάτων κ.λπ.

 

Μέθοδος διδασκαλίας

Η εξέλιξη του μαθήματος, από διδακτική άποψη, επιχειρεί:
  • Την προώθηση της ενεργού συμμετοχής των σπουδαστών και τη συζήτηση / αλληλεπίδραση τόσο στο θεωρητικό όσο και στο εφαρμοσμένο μέρος του μαθήματος.
  • Τη στενή αλληλεπίδραση, στο πλαίσιο της εκπόνησης της εργασίας του μαθήματος, μεταξύ των σπουδαστών και της εκπαιδευτικής ομάδας.
  • Την παραδειγματική διδασκαλία για την εμπέδωση των βημάτων των επιμέρους σταδίων και των μεθοδολογικών προσεγγίσεων, εργαλείων και τεχνολογιών που μπορούν να αξιοποιηθούν σε αυτά, μέσα από την παρουσίαση και συζήτηση σχετικών κάθε φορά παραδειγμάτων.
  • Τη μελέτη και παρουσίαση από τους φοιτητές/τριες συγκεκριμένων θεμάτων χωροταξικού ενδιαφέροντος για την εμβάθυνση και την καλύτερη κατανόηση των εννοιών, του νομοθετικού πλαισίου, των μέσων χωροταξικού σχεδιασμού, κ.λπ.
Mέθοδοι αξιολόγησης

Η αξιολόγηση των σπουδαστών/στριών στο πλαίσιο του μαθήματος γίνεται με βάση:

  • την επίδοσή τους στο θεωρητικό μέρος του μαθήματος που απορρέει από το βαθμό της γραπτής εξέτασης του μαθήματος 50%,
  • την επίδοσή τους στο εφαρμοσμένο μέρος του μαθήματος - βαθμός εργασίας 50%,και

Σημειώνεται ακόμη ότι ο βαθμός της εργασίας:

  • συνυπολογίζεται στον τελικό βαθμό επίδοσης των σπουδαστών υπό την προϋπόθεση ότι ο βαθμός επίδοσης στη γραπτή εξέταση είναι προβιβάσιμος, και
  • σε περίπτωση μη επιτυχούς ολοκλήρωσης του μαθήματος, διατηρείται για το αμέσως επόμενο ακαδημαϊκό έτος, με ταυτόχρονη δυνατότητα περαιτέρω βελτίωσης της εργασίας.
Διδάσκοντες

Στρατηγέα Αναστασία - Καθηγ. Ε.Μ.Π.

Τηλ. 210 7722672 - E-mail: stratige@central.ntua.gr

Συνεργάτες

Λέκα Ακριβή - Μέλος ΕΔΙΠ - akrleka@central.ntua.gr

Χατζηχρήστος Θωμάς - Μέλος ΕΔΙΠ - thomasx@survey.ntua.gr

Δάρρα Νάνσυ - Μέλος ΕΔΙΠ - nancyd@survey.ntua.gr

Παναγιωτοπούλου Μαρία - Υπ. Διδ. Ε.Μ.Π. - mapanagiot@yahoo.gr

Κούτση Διονυσία - Υπ. Διδ. Ε.Μ.Π. - koutsi.dionisia@gmail.com