mycourses .ntua.gr
Γεωδαιτική Μεθοδολογία για την Παρακολούθηση και Καθοδήγηση κατά τη Διάνοιξη Υπόγειων Έργων

Γενικά στοιχεία

 

Περιγραφή

Ο κύριος σκοπός του μαθήματος είναι να κάνει γνωστή, στους φοιτητές/τριες, την δυνατότητα της εφαρμογής της γεωδαιτικής μεθοδολογίας σε δυο βασικές κατευθύνσεις κατά την διάνοιξη ενός υπόγειου έργου. Η πρώτη αφορά στην ανίχνευση και την παρακολούθηση των μετακινήσεων του εδάφους, τόσο στην επιφάνεια όσο και μέσα στο υπόγειο έργο. Η δεύτερη αφορά στην καθοδήγηση των εργασιών της εκσκαφής του υπόγειου έργου μέχρι την ολοκλήρωση του. Σε αυτό το πλαίσιο, κατά την διάρκεια του μαθήματος, γίνεται η ανάπτυξη των σταδίων της μεθοδολογίας και δίνονται σχετικές ασκήσεις για την πληρέστερη κατανόηση της. Επίσης, δίνεται ένα θέμα εξάμηνου, που καλύπτει μια ολοκληρωμένη μελέτη ανίχνευσης και παρακολούθησης των μετακινήσεων. Σε εφαρμοσμένο επίπεδο, το μάθημα συμπληρώνεται με διαλέξεις ειδικών επιστημόνων πάνω σε θέματα σχετικά με τον έλεγχο της καθοδήγησης της εκσκαφής, τόσο κατά τους ιστορικούς χρόνους (Ευπαλίνειο Όρυγμα), όσο και σήμερα (έλεγχος ευθυγράμμισης μηχανήματος ολομέτωπης κοπής ΤΒΜ).    

Ύλη

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΜΕΛΕΤΗΣ (Ποιοι οι στόχοι της μελέτης σε βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη βάση σε ένα υπόγειο έργο. Ανάλυση της διαχρονικής παρακολούθησης όλων των μετακινήσεων. Οι έννοιες «Απόκλιση», «Ανοχή» και «Αστοχία». Ανάλυση του περιεχόμενου του όρου «Περιορισμένο Πεδίο» και εξειδίκευση του σε θέματα υπογείων έργων. Αναγκαιότητα της ύπαρξης αυτής της μελέτης πριν, κατά και μετά, την διάνοιξη ενός υπόγειου έργου. Συμβολή της μελέτης στην εφαρμοσμένη έρευνα, στα υπόγεια έργα).

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ (Υπόγεια έργα κατά την αρχαιότητα – Ευπαλίνειο Όρυγμα. Σύγχρονα σημαντικά υπόγεια έργα – σύγχρονες τάσεις).

ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ (Στην επιφάνεια, οριζόντιες μετακινήσεις και καθιζήσεις εδάφους, κατασκευών, στομιών. Στο εσωτερικό,  κατακόρυφη μετακίνηση κλείδας, ανύψωση ανάστροφου τόξου πυθμένα, σύγκλιση διατομής, παραμόρφωση μετώπου, έλεγχος μετακίνησης αγκυρίου κ.λπ.).

ΓΕΩΔΑΙΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ (Βασικές αρχές της Γεωδαιτικής Μεθοδολογίας. Παρουσίαση των σταδίων της μεθοδολογίας. Προσαρμογή τους κατά τη φάση του σχεδιασμού, της διάνοιξης και στη συνέχεια της λειτουργίας του υπόγειου έργου).

ΣΥΣΤΗΜΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ (Έννοια, είδη, επιφάνειες αναφοράς κ.λπ.)

ΓΕΩΔΑΙΤΙΚΟ ΔΙΚΤΥΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ (Γενικά, έννοια του δικτύου, είδη δικτύων. Χρήση του δικτύου πριν την διάνοιξη κατά  τις εργασίες χάραξης. Κατά την διάνοιξη, για τον έλεγχο αστοχιών στην επιφάνεια και στο εσωτερικό του έργου, για τον έλεγχο της διεύθυνσης εκσκαφής κατά την ολομέτωπη (ΤΒΜ) και την σημειακή κοπή, για τον έλεγχο της παραμόρφωσης του μετώπου κατά την σημειακή κοπή, για τον έλεγχο της μετακίνησης των παρειών βαθειάς εκσκαφής (μέθοδος cut - cover), για τον έλεγχο της παραμόρφωσης των στομίων. Μετά την διάνοιξη, για την διαχρονική παρακολούθηση του έργου κατά την λειτουργική διάρκεια ζωής του κ.λπ.)

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ – ΒΕΛΤΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ – ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ (Αναφορά στο Πρόγραμμα Ενόργανης Παρακολούθησης ΟΜΟΕ – ΤΕΥΧΟΣ ΟΔΙΚΩΝ ΣΗΡΑΓΓΩΝ Άρθρο 11. Προσαρμογή στην παραπάνω οδηγία του δικτύου ελέγχου των μετακινήσεων. Η έννοια της «Κρίσιμης Μετακίνησης» και η επίδραση της στο σχεδιασμό του δικτύου).

ΙΔΡΥΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ (Έννοια της «Ζώνης Επιρροής» του έργου. Εγκατάσταση των σημείων ελέγχου μέσα σε αυτή τη ζώνη και των σημείων αναφοράς εκτός αυτής).

ΜΕΤΡΗΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ – ΕΠΙΛΥΣΗ ΔΙΚΤΥΟΥ ΕΛΕΓΧΟΥ (Η έννοια της «Μηδενικής ή Πρώτης Φάσης» ή «Φάσης Αναφοράς». Επιλογή των χρονικών διαστημάτων μεταξύ των διαδοχικών φάσεων μέτρησης των στοιχείων του δικτύου. Όργανα μετρήσεων - Μέθοδοι μετρήσεων – Επεξεργασία μετρήσεων – Επίλυση δικτύου – Στατιστικός έλεγχος λύσης).

ΑΝΙΧΝΕΥΣΗ – ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΗΣ (Επίλυση κατά φάσεις – Προσδιορισμός μεταβολής θέσης – Στατιστικός Έλεγχος – Προσδιορισμός διανύσματος μετακίνησης).

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ (Συνεργασία της διεπιστημονικής ομάδας για τον έλεγχο και την λήψη μέτρων ασφάλειας του προσωπικού και των μηχανημάτων).

ΕΦΑΡΜΟΓΗ-ΘΕΜΑ (Σχεδιασμός - Βελτιστοποίηση – Ευαισθησία δικτύου ελέγχου επιφανειακών μετακινήσεων (οριζόντιων και κατακόρυφων) - Ίδρυση του δικτύου ελέγχου στο πεδίο – Μέτρηση των  στοιχείων του – Επίλυση του δικτύου κατά την μηδενική φάση - Ανίχνευση – Εντοπισμός Μετακινήσεων κατά την δεύτερη φάση (τα στοιχεία της οποίας θα δίνονται συναρτήσει της πρώτης φάσης λόγω ανεπάρκειας του χρόνου).

Βιβλιογραφία

Anderson M. J. and Mikhail M. E., Surveying Theory and Practice, seventh edition, ISBN–13: 978-0070159143, ISBN-10: 0070159149.

Caspary F. W., Concepts of Network and Deformation Analysis, Monograph 11, School of Surveying University of New South Wales, Kensington, Australia, August 1988.

Chen Yong – Qi, Analysis of Deformation Survey – A Generalized Method, Surveying Engineering University of New Brunswick, Technical Report No 94, April 1983.

Krakiwsky E., The Method of Least Squares: Synthesis of advances, Dept. of Surveying Engineering University of Calgary, August 1990.

Kuang Shan-Long, Optimization and Design of Deformation Monitoring Schemes, Dept. Surveying Engineering University of New Brunswick, September 1991.

Mikhail M. E., Observations and Least Squares, Van Nostrad Reinhold 1981.

Schofield, W.  M. Breach ,  Engineering Surveying.  Butterworth-Heinemann Ltd (publisher), 2007.

Welsch W., Some Techniques for Monitoring and Analyzing Deformations and Control nets, Lectures Notes Wuhan, April 1980.

Αγατζά – Μπαλοδήμου Αμαλία – Μαρία και Πάνου Γεώργιος, Μέθοδος Ελαχίστων Τετραγώνων και Εφαρμογές, εκδόσεις Τζιόλα, Θεσσαλονίκη 2019.


Mέθοδοι αξιολόγησης

1) Ασκήσεις μαθήματος

2) Θέμα εξαμήνου

3) Γραπτή εξέταση