Το μάθημα της 'Χωροταξίας' είναι υποχρεωτικό μάθημα της Σχολής Αγρονόμων Τοπογράφων Μηχανικών (Σ.Α.Τ.Μ.) του Ε.Μ.Π. και διδάσκεται στο 8ο εξάμηνο του προγράμματος σπουδών.

Ο στόχος του μαθήματος είναι η απόκτηση του θεωρητικού και μεθοδολογικού υποβάθρου που θα δώσει στους εκπαιδευόμενους, σε συνδυασμό με άλλα μαθήματα σχεδιασμού του χώρου αλλά και της Σχολής γενικότερα, τη θεωρητική γνώση αλλά και τη γνώση σύγχρονων μεθοδολογικών προσεγγίσεων, μεθόδων και τεχνολογιών για τη συμμετοχή τους σε διεπιστημονικές ομάδες για την εκπόνηση χωροταξικών, τομεακών ή αναπτυξιακών μελετών, περιβαλλοντικών μελετών, τοπικών αναπτυξιακών προγραμμάτων κ.λπ.

Βασικό αντικείμενο του μαθήματος είναι η μελέτη της επιθυμητής διαμόρφωσης των χωρικών δομών με στόχο την αποτελεσματικότερη διαχείριση/αξιοποίηση των φυσικών, πολιτιστικών και ανθρώπινων πόρων προς όφελος του κοινωνικού συνόλου, στο πλαίσιο του γενικότερου σχεδιαστικού στόχου της βιώσιμης ανάπτυξης. Οι αποφάσεις που λαμβάνονται από τα άτομα και τις δραστηριότητες έχουν πολλές φορές αρνητικές επιπτώσεις στη διαμόρφωση των χωρικών δομών, μέσα από την αλληλεπίδραση των μεταβλητών που συνθέτουν το κοινωνικό, οικονομικό και φυσικό περιβάλλον. Ο χωροταξικός σχεδιασμός, έχοντας ως πεδίο εφαρμογής το γεωγραφικό χώρο, επιχειρεί να οριοθετήσει, σε ένα μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα, εκείνες τις παρεμβάσεις που θα διασφαλίσουν το μετασχηματισμό των χωρικών δομών προς μία επιθυμητή κατεύθυνση, ικανή να διασφαλίσει την ομαλή επιδίωξη κοινωνικών, οικονομικών και περιβαλλοντικών στόχων, εξομαλύνοντας τις συγκρούσεις και διασφαλίζοντας εν τέλει με τον τρόπο αυτό ωφέλη για το σύνολο της κοινωνίας και τη μακρόπνοη ευημερία της.

Το μάθημα περιλαμβάνει το θεωρητικό και το εφαρμοσμένο μέρος (2+2 ώρες διδασκαλίας εβδομαδιαίως).

Το θεωρητικό μέρος περιλαμβάνει σειρά διαλέξεων στις παρακάτω ενότητες:

• Εισαγωγικές έννοιες στο χωροταξικό σχεδιασμό.
• Θεωρητικές προσεγγίσεις στο σχεδιασμό του χώρου.
• Μεθοδολογία εκπόνησης χωροταξικών σχεδίων.
• Μέθοδοι και τεχνικές πρόβλεψης.
• Μεθοδολογικές προσεγγίσεις δόμησης σεναρίων.
• Μέθοδοι αξιολόγησης σεναρίων.
• Δόμηση πακέτων πολιτικής.
• Χωροταξικός Σχεδιασμός στην Ελλάδα – Διαχρονική εξέλιξη – Νομοθετικό πλαίσιο – Μέσα Χωροταξικού Σχεδιασμού.
• Η Περιβαλλοντική Διάσταση των Χωροταξικών Μελετών.
• Ευρωπαϊκή Ένωση και Χωροταξία.

Το εφαρμοσμένο μέρος αφορά στην εκπόνηση ομαδικής εργασίας από ομάδες των τριών ατόμων. Η εργασία αναφέρεται στην εκπόνηση μίας χωροταξικής μελέτης για διάφορες περιοχές (νομούς) της χώρας και εξελίσσεται σε επιμέρους στάδια, όπου προηγείται συζήτηση κάθε επιμέρους σταδίου με ταυτόχρονη παρουσίαση παραδειγμάτων για την καλύτερη εμπέδωση των εννοιών και του περιεχομένου κάθε σταδίου. Η υποστήριξη των σπουδαστών από την εκπαιδευτική ομάδα του μαθήματος είναι συνεχής και ουσιαστική σε όλα τα στάδια εκπόνησης της εργασίας.

Η αξιολόγηση των σπουδαστών/στριών στο πλαίσιο του μαθήματος γίνεται με βάση:

• την επίδοσή τους στο θεωρητικό μέρος του μαθήματος που απορρέει από το βαθμό της γραπτής εξέτασης του μαθήματος 50%,
• την επίδοσή τους στο εφαρμοσμένο μέρος του μαθήματος - βαθμός εργασίας 50%,και

Σημειώνεται ακόμη ότι ο βαθμός της εργασίας:

• συνυπολογίζεται στον τελικό βαθμό επίδοσης των σπουδαστών υπό την προϋπόθεση ότι ο βαθμός επίδοσης στη γραπτή εξέταση είναι προβιβάσιμος, και
• σε περίπτωση μη επιτυχούς ολοκλήρωσης του μαθήματος, διατηρείται για το αμέσως επόμενο ακαδημαϊκό έτος, με ταυτόχρονη δυνατότητα περαιτέρω βελτίωσης της εργασίας.

Στρατηγέα Αναστασία - Καθηγ. Ε.Μ.Π.

Τηλ. 210 7722672 - E-mail: stratige@central.ntua.gr

Λέκα Ακριβή - Μέλος ΕΔΙΠ - akrleka@central.ntua.gr

Χατζηχρήστος Θωμάς - Μέλος ΕΔΙΠ - thomasx@survey.ntua.gr

Δάρρα Νάνσυ - Μέλος ΕΔΙΠ - nancyd@survey.ntua.gr

Παναγιωτοπούλου Μαρία - Υπ. Διδ. Ε.Μ.Π. - mapanagiot@yahoo.gr

Κούτση Διονυσία - Υπ. Διδ. Ε.Μ.Π. - koutsi.dionisia@gmail.com