Γενικά στοιχεία

Συστήματα Αποφάσεων

Περιγραφή

Εισαγωγικά στοιχεία

Τα προβλήματα λήψης απόφασης είναι από τα πιο συνηθισμένα που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος. Ένα πρόβλημα απόφασης συνίσταται στην επιλογή από μια σειρά εναλλακτικών τρόπων δράσης, εκείνου του τρόπου δράσης που εξασφαλίζει την καλύτερη εξυπηρέτηση των στόχων που έχουν τεθεί.

Μέχρι τα μέσα περίπου του 20ου αιώνα μας, η αντιμετώπιση των προβλημάτων απόφασης βασιζόταν στην εμπειρία, τη διαίσθηση και την "κοινή λογική" του αποφασίζοντα. Η αύξηση, όμως, του μεγέθους και της πολυπλοκότητας των προβλημάτων δημιούργησαν την ανάγκη για μια πιο επιστημονική αντιμετώπιση των προβλημάτων απόφασης. Έτσι, μετά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, γεννήθηκε ένας νέος επιστημονικός κλάδος με την ονομασία Συστήματα Αποφάσεων ή Επιχειρησιακή Έρευνα, όπως είναι ευρύτερα γνωστός, για την κάλυψη του κενού που υπήρχε.

Σκοπός του Μαθήματος

Το μάθημα με τίτλο "Συστήματα Αποφάσεων" βασίζεται σε μία διαδικασία εκμάθησης τεχνικών ανάλυσης και βελτιστοποίησης σε προβλήματα αποφάσεων. Σκοπό έχει να προσφέρει στους τεταρτοετείς σπουδαστές Ηλεκτρολόγους Μηχανικούς και Μηχανικούς Υπολογιστών τη δυνατότητα γνώσης της διαδικασίας λήψης αποφάσεων και να τους εξοικειώσει με τις έννοιες και τις πλέον σύγχρονες επιστημονικές μεθόδους του κλάδου αυτού. Απώτερο στόχο αποτελεί η ανάπτυξη της κριτικής ικανότητας των σπουδαστών και η δυνατότητα ποιοτικής ερμηνείας των συνθηκών που αντιμετωπίζουν κάθε φορά. Τέλος, παρέχει τη δυνατότητα πρακτικής εφαρμογής των γνώσεων που αποκτά ο σπουδαστής με την ανάλυση και επίλυση ασκήσεων στο πλαίσιο των εργαστηρίων του μαθήματος. Οι γνώσεις που προσφέρονται αποτελούν απαραίτητο εφόδιο για το νέο επιστήμονα που καλείται να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας σύγχρονης επιχείρησης και γενικότερα της διοίκησης.

Ύλη

Το μάθημα περιλαμβάνει τρία διακριτά στάδια που εξελίσσονται παράλληλα:

Στάδιο 1: Διαλέξεις Θεωρητικής Κατάρτισης. Στο πλαίσιο των διαλέξεων διδάσκεται το θεωρητικό υπόβαθρο όλων των τεχνικών ανάλυσης και βελτιστοποίησης με τις οποίες ασχολείται το μάθημα. Παράλληλα, επιλύονται απορίες των σπουδαστών, ενώ γίνεται και συζήτηση με στόχο την καλύτερη κατανόηση του περιεχομένου της διδασκαλίας.

Στάδιο 2: Επίλυση Ασκήσεων. Στην διάρκεια των μαθημάτων επιλύονται ασκήσεις το περιεχόμενο των οποίων σχετίζεται άμεσα με τα θεωρητικά στοιχεία των προηγούμενων διαλέξεων. Στόχος της διαδικασίας είναι το να φέρει τους σπουδαστές σε επαφή με την πρακτική εφαρμογή των όσων διδάσκονται προκειμένου να κατανοήσουν καλύτερα τον τρόπο λειτουργίας των επιμέρους τεχνικών, την διαδικασία επιλογής τεχνικής ανάλογα με το πρόβλημα, καθώς και την ποιοτική τους ερμηνεία.

Στάδιο 3: Εργαστήριo. (Προαιρετικό και υποχρεωτικό).

Όλοι οι σπουδαστές πρέπει να συμμετάσχουν στο υποχρεωτικό εργαστήριο. Συγκεκριμένα, οι σπουδαστές μελετούν προβλήματα λήψης απόφασης βασισμένα στις τεχνικές που έχουν διδαχθεί και εκπαιδεύονται σε αντίστοιχα λογισμικά, επιλύουν ασκήσεις και παραδίδουν συνοπτικές εκθέσεις.

Οι σπουδαστές που επιθυμούν να συμμετάσχουν στο προαιρετικό εργαστήριο συγκροτούν μικρές ομάδες εργασίας κάθε μία από τις οποίες αντιμετωπίζει ένα ξεχωριστό πρόβλημα λήψης αποφάσεων που αφορά κάποια επιχειρηματική δραστηριότητα. Συγκεκριμένα οι σπουδαστές μελετούν προβλήματα οργάνωσης, απόφασης και συντονισμού που συναντώνται σε μια σύγχρονη εταιρία, τα αναλύουν και τα αξιολογούν, επιλέγουν την κατάλληλη τεχνική ανάλυσης και βελτιστοποίησης, παρακολουθούν τα αποτελέσματα, πραγματοποιούν διορθωτικές κινήσεις, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, και ολοκληρώνουν με την παρουσίαση της μελέτης τους.

Στόχος των εργαστηρίων είναι η ανάπτυξη της κριτικής αξιολόγησης των σπουδαστών και η εξοικείωσή τους με την πρακτική εφαρμογή των τεχνικών που διδάσκονται μέσω της ανάλυσης μελετών περιπτώσεων πραγματικών επιχειρηματικών προβλημάτων απόφασης. Σε όλη τη διάρκεια της προσπάθειάς τους, τους παρέχεται κατάλληλη τεχνική υποστήριξη από ειδικό λογισμικό πακέτο που βρίσκεται στην διάθεσή τους.

Διαλέξεις:

1. Γενική εισαγωγή Το πρόβλημα της απόφασης - Μεθοδολογία λήψης απόφασης - Εφαρμογές συστημάτων απόφασης - Δένδρα Αποφάσεων

2. Ασκήσεις στα Δέντρα Αποφάσεων

3. Δυναμικός Προγραμματισμός

4. Ασκήσεις στον Δυναμικό Προγραμματισμό

5. Γραμμικός Προγραμματισμός Διαμόρφωση μοντέλου

6. Γραμμικός Προγραμματισμός Ανάλυση ευαισθησίας - Δυαδικό πρόβλημα

7. Ασκήσεις στη μέθοδο του Γραμμικού Προγραμματισμού

8. Γραμμικός Προγραμματισμός Μέθοδος SIMPLEX

9. Προσομοίωση

10. Ασκήσεις Προσομοίωσης

11. Πολυκριτηριακός Γραμμικός Προγραμματισμός

12. Αποφάσεις σε συνθήκες αβεβαιότητας - Πιθανολογική Ανάλυση Αποφάσεων

13. Σύνοψη βασικών σημείων του μαθήματος - Επαναληπτικές Ασκήσεις

Εργαστήριο

Τα υποχρεωτικά εργαστήρια πραγματοποιούνται μετά την ολοκλήρωση της αντίστοιχης ενότητας, σύμφωνα με το πρόγραμμα που θα ανακοινωθεί. Οι συνοπτικές εκθέσεις με την επίλυση των ασκήσεων έχουν ημερομηνία παράδοσης την ημέρα εξέτασης του μαθήματος.

Οι προαιρετικές εργαστηριακές ασκήσεις πραγματοποιούνται κατά την διάρκεια των τελευταίων εβδομάδων του εξαμήνου. Η ημερομηνία παρουσίασης της εργασίας πραγματοποιείται μετά το τέλος της εξεταστικής σε ημερομηνία που ανακοινώνεται στους συμμετέχοντες.

Mέθοδοι αξιολόγησης

Τρόπος Αξιολόγησης

Ο τελικός βαθμός του μαθήματος (Βμ) προκύπτει με βάση τον ακόλουθο αλγόριθμο:

Βμ = α Βεργ + (1-α)(Βεξετ + 0,05 * Βασκ)

όπου:

Βεργ : Ο βαθμός του προαιρετικού εργαστηρίου

Βεξετ: Ο βαθμός τελικής εξέτασης

Βασκ: Ο βαθμός των σειρών ασκήσεων

α: 0,20 για όσους συμμετάσχουν στο εργαστήριο και 0 για τους υπόλοιπους

Αξιολόγηση των προαιρετικών Εργαστηριακών Ασκήσεων

Στην διάρκεια των εργαστηριακών ασκήσεων αξιολογούνται τα ακόλουθα σημεία:

Η διαδικασία εντοπισμού και αξιολόγησης των προβλημάτων που αντιμετωπίζει κάθε εταιρία.

Η ανάλυση των προβλημάτων και η ιεράρχηση των στόχων

Η διαδικασία επιλογής της κατάλληλης τεχνικής επίλυσης των επιμέρους προβλημάτων.

Η παρουσίαση της μελέτης που περιλαμβάνει μελέτη σκοπιμότητας και αιτιολόγηση των όποιων επιχειρηματικών αποφάσεων λαμβάνει η ομάδα καθώς και την ποιοτική ερμηνεία της απόφασης.

Γραπτή Εξέταση

Η γραπτή εξέταση περιλαμβάνει την επίλυση μιας σειράς ασκήσεων που πραγματεύονται όλο το γνωστικό αντικείμενο του μαθήματος.

Διδάσκοντες

Η διδασκαλία του μαθήματος "Συστήματα Αποφάσεων" γίνεται από τους:

Ι. Ψαρρά, Καθηγητή Ε.Μ.Π.

Χ. Δούκα, Αναπληρωτή Καθηγητή Ε.Μ.Π.

I. Μακαρούνη, ΕΔΙΠ

Μ. Φλουρή, ΕΔΙΠ

Βοηθοί

Συμμετέχουν και οι Συνεργάτες του Εργαστηρίου Συστημάτων Αποφάσεων & Διοίκησης:

K. Παπαποστόλου, Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Μηχανικός Υπολογιστών ΕΜΠ, Υπ. Διδάκτορας ΕΜΠ.

Κ. Κοασίδης, Διπλωματούχος Ηλεκτρολόγος Μηχανικός & Μηχανικός Υπολογιστών ΕΜΠ, Υπ. Διδάκτορας ΕΜΠ.