Σύνοψη Μαθήματος

Η λειτουργικότητα έχει αποτελέσει συχνά ακρογωνιαίο λίθο του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, ταυτόχρονα όμως έχει κατηγορηθεί για καταδυνάστευση του τρόπου ζωής των ανθρώπων. Το μάθημα αναλύει τις έννοιες της σχεδιασμένης λειτουργίας και της πραγματικής χρήσης στην αρχιτεκτονική. Οι φοιτητές καλούνται να πραγματοποιήσουν μια σειρά από (εθνομεθοδολογικές) ασκήσεις λεπτομερειακής παρατήρησης και καταγραφής της λειτουργικότητας και χρήσης ενός υπάρχοντος αρχιτεκτονικού περιβάλλοντος, και στη συνέχεια να προτείνουν πιθανές αλλαγές στο σχεδιασμό του.

Προαπαιτήσεις

Καμία

Διδακτικές & Μαθησιακές Μέθοδοι:

Κάθε μάθημα ξεκινάει με μια ταινία που σχετίζεται με το αντικείμενο που θα απασχολήσει και σκοπό έχει την εστίαση του βλέμματος και του πνεύματος των συμμετεχόντων.

Ο κύριος κορμός του μαθήματος πραγματοποιείται μέσα από σύντομες παρουσιάσεις από τον διδάσκοντα οι οποίες εισάγουν κάθε φορά ένα θέμα.

Κατά τη διάρκεια και μετά το πέρας της παρουσίασης, πραγματοποιείται ελεύθερη συζήτηση μεταξύ των συμμετεχόντων πάνω στα θέματα που εισήχθησαν ή όπου αλλού οδηγήσει η κουβέντα.

Σε κάθε μάθημα κάποιος/οι φοιτητές κάνουν σύντομη παρουσίαση ενός ή περισσότερων προ-επιλεγμένων κείμενων που σχετίζονται με το αντικείμενο του μαθήματος.

Επιδιωκόμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα και Δεξιότητες:

• Αποσαφήνιση και εμβάθυνση στα σχεδιαστικά εργαλεία που χρησιμοποιεί ο καθημερινά ο αρχιτέκτονας κατά τη διάρκεια του σχεδιασμού (προβολικά σχέδια, προοπτική και αξονομετρική σχεδίαση).
• Εμβάθυνση στο έργο σημαντικών αρχιτεκτόνων.
• Εξοικείωση με θεμελιώδη φιλοσοφικά ζητήματα που αγγίζουν την αρχιτεκτονική.
• Γνωριμία με την ιστορία των ιδεών που έχουν καθορίσει την πορεία του Δυτικού πολιτισμού.
• Εξοικείωση με σημαντικά κείμενα της διεθνούς αρχιτεκτονικής θεωρίας.

Τρόπος Αξιολόγησης/βαθμολόγησης των φοιτητών:

Οι συμμετέχοντες στο μάθημα καλούνται να εκπονήσουν άσκηση βάση της οποίας θα εκπληρωθεί το τυπικό κομμάτι της εξέτασης του μαθήματος.  Η άσκηση θα είναι μια εθνομεθοδολογική μελέτη που θα αφορά την λεπτομερειακή ανάλυση και καταγραφή ενός χώρου εστιάζοντας στην δράση των ανθρώπων που τον χρησιμοποιούν. Η δράση αυτή θα αποτυπωθεί με δύο τρόπους:

     α) Σχεδιαστικά: Μία κάτοψη και μια τομή του χώρου σε κλίμακα 1:20. [50% βαθμού]

     β) Λεκτικά: Ένα κείμενο 2.500 λέξεων που θα αποτελείται από την περιγραφή της δράσης, την ανάλυσή της μέσα από τις αρχές της εθνομεθοδολογίας. [50% βαθμού]

Συμπληρωματικά, οι συμμετέχοντες καλούνται να παρουσιάσουν ένα κείμενο σχετικό με τη βιβλιογραφία του μαθήματος.

Brandes, Uta,  Sonja Stich, and Miriam Wender, Design by Use: The Everyday Metamorphosis of Things (Walter de Gruyter, 2009); Stephen Grabow and Kent Spreckelmeyer, The Architecture of Use: Aesthetics and Function in Architectural Design Routledge, 2014.

Denise Scott Brown, “The Function of a Table,” Architectural Design 37, 1967.

de Carlo, Giancarlo Ole Bouman, and Roemer van Toorn, “Architecture Is Too Important to Leave to the Architects: A Conversation with Giancarlo De Carlo’,” Volume, 2005

Garfinkel, Harold, Studies in Ethnomethodology, Englewood Cliffs, N.J.: Prentice-Hall, 1967.

Gropius, Walter  “Functionalism of Modernity,” Bauhaus Dessau, accessed November 16, 2015, http://www.bauhaus-dessau.de/functionalism.html

Hill, Jonathan, Actions of Architecture: Architects and Creative Users, Routledge, 2003.

Livingston, Eric, Making Sense of Ethnomethodology, London: Routledge & Kegan Paul, 1987.

Laurier, Eric, "The Spectacular Showing: Houdini and the Wonders of Ethnomethodology," Human Studies, 27, 2004: 377-399.

Laurier, Eric, Angus Whyte, and Kathy Buckner, "An Ethnography of a Neighbourhood  Café: Informality, Table Arrangements and Background Noise," Journal of Mundane Behavior, 1. 2. 2001.

Liberman, Kenneth, Dialectical Practice in Tibetan Philosophical Culture: An Ethnomethodological Inquiry into Formal Reasoning, Lanham, Boulder, New York, Toronto, Oxford: Rowman & Littlefield Publishers Inc, 2004.

Lynch, Michael, Scientific Practice and Ordinary Action: Ethnomethodology and Social Studies of Science, Cambridge: Cambridge University Press, 1993.

Neveu, Marc “The Performative Nature of Function,” Cloud-Cuckoo-Land, 32, 2012.

Neveu, Marc “An Ethics of a Functional Architecture,” Canadian Society of Italian Studies, Sherbrooke, Canada, 1999.

van der Voordt, D. J. M.  and Herman B. R. Wegen, Architecture in Use: An Introduction to the Programming, Design and Evaluation of Buildings, Routledge, 2005.

Lang, Jon T. and Walter Moleski, Functionalism Revisited: Architectural Theory and Practice and the Behavioral Sciences, Ashgate Publishing, Ltd., 2010.

Rendell, Jane  “Doing It, (Un)doing It, (Over)doing It Yourself Rhetorics of Architectural Abuse,” in Occupying Architecture: Between the Architect and the User, ed. Jonathan Hill (Taylor & Francis, 1998

Λεωνίδας Κουτσουμπός, Επίκουρος Καθηγητής