Γενικά στοιχεία
Το μάθημα ‘Εισαγωγή στη Φιλοσοφία’ αποτελεί μια εισαγωγή σε βασικές έννοιες και μεθόδους της Φιλοσοφίας και ειδικότερα της Γνωσιοθεωρία ή Θεωρίας της Γνώσης και της Ηθικής. Σε αυτή την διαλεκτική αφήγηση συμβάλλουν και οι σημειώσεις που προέρχονται από σημειώσεις -και άλλα χρήσιμα αρχεία- του διδάσκοντος αναρτημένες στον παρόντα ιστότοπο.
Το μάθημα αποτελεί μια εισαγωγή στον κόσμο της φιλοσοφίας. Η φιλοσοφία είναι ένας τρόπος κριτικού στοχασμού και ελέγχου που χρησιμοποιεί λογικά επιχειρήματα απέναντι σε συγκεκριμένα είδη ερωτημάτων. Συχνά αυτά τα ερωτήματα είναι θεμελιώδη. Εξετάζουν και συχνά ανατρέπουν πεποιθήσεις που οι περισσότεροι από εμάς θεωρούμε δεδομένες και αφορούν τόσο την γνωσιολογική-ηθική μας στάση όσο και το νόημα της ύπαρξης μας.
Σε αυτό το πλαίσιο, κύριοι στόχοι του μαθήματος είναι η αποσαφήνιση βασικών εννοιών και η υιοθέτηση μιας μεθοδολογίας λογικού στοχασμού με επιχειρήματα, που θα λειτουργήσει ως ένας «οδικός χάρτης» στο πολυδαίδαλο αυτό θεωρητικό πεδίο. Ένας επιπλέον βασικός στόχος είναι οι σπουδάστριες και σπουδαστές να μάθουν να συλλογίζονται με παραγωγικό τρόπο, να αναπτύξουν κριτική ικανότητα και να διατυπώνουν με σαφήνεια και ακρίβεια τα συμπεράσματα τους.
Θεματικές Ενότητες
· Θεωρία Γνώσης
· Επιχείρημα
· Ηθική
Πληροφορίες: 210 7722255 cstheol@central.ntua.gr (Κ. Θεολόγου, Aναπληρωτής Καθηγητής).
Η διδακτέα και εξεταστέα ύλη είναι η ακόλουθη:
- Από το διανεμόμενο σύγγραμμα (Αυγελής, Ν., 2020, Εισαγωγή στη Φιλοσοφία, Εκδ. Κ. & Μ. Αντ. Σταμούλη) σσ. 397-415 & 273-287.
- Τα κείμενα που είναι αναρτημένα στην ενότητα 'Έγγραφα' στους φακέλους 'Ηθική Φιλοσοφία', 'Θεωρία Γνώσης' & 'Φιλοσοφικό Επιχείρημα'.
Θεματική Διάρθρωση-Πρόγραμμα
· 01: Γνωριμία με το Μάθημα
Προλεγόμενα –τι είναι η Φιλοσοφία - βασικές έννοιες.
· 02. Τι είναι Γνώση- Επιχειρήματα, Προκείμενες και Συμπεράσματα (Ι)
Αποσαφήνιση της έννοιας της γνώσης και γνωριμία με το μεθοδολογικό εργαλείο του λογικού επιχειρήματος.
· 03. Τι είναι Γνώση- Επιχειρήματα, Προκείμενες και Συμπεράσματα (ΙΙ)
Η έννοια της επιχειρηματολογίας και οι βάσεις των προκειμένων. Παραγωγή και Επαγωγή.
· 04: Εγκυρότητα- Ορθότητα – Ακυρότητα (Ι)
Αποσαφήνιση όρων, παραδείγματα.
· 05: Εγκυρότητα- Ορθότητα – Ακυρότητα (ΙΙ)
Αποσαφήνιση όρων, παραδείγματα.
· 06: Παραλογισμοί -Σκεπτικισμός – Βεβαιότητα - Πιθανότητα
Τυπικές και άτυπες μορφές, παραδείγματα. Το πρόβλημα του σκεπτικισμού, βεβαιότητα, αντικειμενική και υποκειμενική πιθανότητα.
· 07: Ηθική Φιλοσοφία
Εισαγωγή στην Ηθική, οι κατηγορίες της και οι κύριοι στοχαστές.
· 08: Κεντρικές Έννοιες στην Ηθική
Η έννοια του (ηθικώς) καλού και κακού, η ελάχιστη αντίληψη περί ηθικής, κανονιστικές προσεγγίσεις και σχετικισμός.
· 09: Αυτουργία, αυτονομία -Εφαρμοσμένη Ηθική
Ηθική στην επιστήμη και έρευνα, βιοηθική, επαγγελματικοί κώδικες συμπεριφοράς.
· 10: Η Ιδέα του Θεού
Η γένεση της ιδέας και οι αποδείξεις-επιχειρήματα περί της ύπαρξης του.
· 11: Η αξία της Φιλοσοφίας, η σχέση της με την Επιστήμη & την Τεχνολογία
Η διαχρονική σχέση Φιλοσοφίας και σχετικισμού εντός του πλαισίου της επιστήμης και της ανθρώπινης ζωής.
12: Ανακεφαλαίωση - Απορίες – Προετοιμασία για την Εξέταση
Συγγράμματα και Διδακτικό Υλικό
Διανεμόμενο Σύγγραμμα: Αυγελής, Ν. (2020). Εισαγωγή στη Φιλοσοφία. Εκδ. Κ. και Μ. Αντ Σταμούλη, Θεσσαλονίκη [Κωδικός ΕΥΔΟΞΟΣ: 86183160].
Ενδεικτική συμπληρωματική Βιβλιογραφία:
- Baggini J.,Fosl P. S. (2005). Τα Εργαλεία του Φιλοσόφου, μτφ.-επιμ. Κώστας Θεολόγου. Εκδ. Καστανιώτη.
- Baggini J.,Fosl P. S. (2014). Τα Εργαλεία της Ηθικής, μτφ. -επιμ. Κώστας Θεολόγου. Εκδ. Καστανιώτη.
- Rachels, J. & Rachels, S. (2012). Στοιχεία Ηθικής Φιλοσοφίας, μτφ Ξεν. Μπαμιατζόγλου. Εκδ. Οκτώ.
- Russel, B. (2008). Τα Προβλήματα της Φιλοσοφίας, μτφ Αντώνης Περης. Εκδ. Αρσενίδη.
- Warburton, N. (2015). Φιλοσοφία, τα Βασικά, μτφ Δέσποινα Ρισσάκη. Εκδ. Αρσενίδη.
- Θεολόγου Κώστας, cstheol@central.ntua.gr, τηλ. 2107722255, 6976016195,
Τομέας ΑΚΕΔ ΣΕΜΦΕ ΕΜΠ. κτ. Ε γρ. 105
Ώρες Υποδοχής Ακαδ. Έτος 2020-21:
ΔΕΥΤΕΡΑ 13:00 – 17:00
Παρασκευή 12:30 – 14:30
ή/και με ραντεβού κατόπιν συνεννόησης μέσω email ή στο τηλέφωνο 6976016195
Λόγω της έκτακτης κατάστασης που επιβάλλουν οι τρέχουσες συνθήκες, η συνεργασία με τους φοιτητές θα γίνεται με τηλεδιάσκεψη με κάθε γνωστή πλατφόρμα, δηλ. είτε προγραμματισμένα με ΖΟΟΜ, είτε με κλήση μέσω viber, skype (kostas.theologou), messenger (Kostas Theologou). Eίναι προτιμότερο να προηγείται SMS ή τηλεφωνική κλήση στο 6976016195 ή email (cstheol@mail.ntua.gr) για τον προγραμματισμό της συνεργασίας.
- Δρ. Σπυρίδων Στέλιος, stelioss@mail.ntua.gr, τηλ. 2107721622,
Τομέας ΑΚΕΔ ΣΕΜΦΕ ΕΜΠ. κτ. Ε γρ. 102
Ώρες Υποδοχής Ακαδ. Έτος 2020-21:
Τρίτη 12:00 – 14:00
Πέμπτη 12:00 – 14:00
ή/και με ραντεβού κατόπιν συνεννόησης
Για την περίοδο των περιοριστικών μέτρων (COVID-19), η συνεργασία με τους φοιτητές θα πραγματοποιείται με τηλεδιάσκεψη με κάθε γνωστή πλατφόρμα, (βλ. Webex, MS Teams) είτε με κλήση μέσω skype (spiros.ste). Eίναι προτιμότερο να προηγείται email (stelioss@mail.ntua.gr) για τον προγραμματισμό της συνεργασίας.
Στα εργαλεία (κατηγορία ΕΓΓΡΑΦΑ) θα βρείτε για δική σας διευκόλυνση τις σημειώσεις του μαθήματος.
Γραπτή Εξέταση: 75 %
Εκπόνηση/Παρουσίαση Εργασίας: 25 % εάν εκπονηθεί και εφόσον υπάρξει έγκαιρη συνεννόηση με τους διδάσκοντες